Yunanistan parlamento seçimine az kala, beklendiği gibi heyecan zirve yaptı. Son seçim anketlerine göre, ana muhalefet partisi SYRİZA ve koalisyon hükümetinin büyük ortağı Yeni Demokrasi partisi, yüzde 25-30 civarında açık ara önde.

Onların arasında SYRİZA’nın öncülüğü perçinleşmiş durumda, ancak tek parti hükümetini oluşturabilecek kadar önde olup olmadığı belli değil. Seçim kampanyası esnasında gerilim artıyor ve iki büyük parti arasında çatışmalar aralıksız sürüyor. Bir yandan, SYRİZA kemer sıkma politikalarının sonunu vaat edip, Yunanistan ve hatta Avrupa için yeni bir umut teşkil ettiğini iddia ediyor. Diğer yandan, Yeni Demokrasi, kemer sıkma politikalarının zaten sonuna gelindiğini iddia ederek, SYRİZA’nın iktidara gelmesini Yunanistan siyasî ve iktisadî istikrarı için ölümcül bir tehdit olarak yorumlamaya devam ediyor. Seçim öncesi Yeni Demokrasi lideri ve başbakan Antonis Samaras, SYRİZA lideri Aleksis Tsipras ve diğer parti liderlerinin katılımıyla ‘seçim münazarası’ olmayacak. Geçen seçimlerde böyle bir münazaranın yer almasına rağmen, Samaras’ın itirazı nedeniyle bu kere yok.

Diğer Partilere Bakalım…

Seçim anketlerine göre, üçüncülük için, geçen sene kurulan ve Avrupa Parlamento seçimlerinde katılan liberal To Potami yâni ‘Nehir’ partisi ile neo-Nazi Altın Şafak partisi yarışmakta. Altın Şafak, iki sene önce anketlerde zirve yaptığı yüzde 15’ten çok uzaklarda. Gelgelelim bütün gözaltılar ve soruşturmalara rağmen, yine Altın Şafak seçim kitlesini korumakta. Bu iki partinin hemen arkasında Yunanistan Komünist Partisi (KKE) bulunuyor. SYRİZA’nın gerçek bir sol alternatifi sunmadığını iddia eden KKE, iktidar eşiğine yaklaşan SYRİZA’ya doğru oy kaybını durdurmaya çalışıyor. Seçim barajı sınır bölgesinde ise, boğuşan üç parti var. Hükümetin küçük ortağı PASOK, Yorgo Papandreu’nun kurduğu Demokrat Sosyalistler Hareketi yâni KİDİSO ve aşırı sağ ve Avrupa karşıtı Bağımsız Yunanlılar partisi.

Seçim Baraju Yüzde 3

Yunanistan seçim yasasının dikkat edilmesi gereken iki önemli özelliği var: Bir, seçim barajı mevcut ve onun sınırı yüzde 3. Anketlere göre üç dört parti seçim barajı sınırında boğuşuyor. Onların seçim barajını aşıp aşmamaları sadece parlamento çeşitliği ve temsilciliği için önemli değil, aynı zamanda, birinci partinin tek parti hükümeti kurma çabalarını etkileyebilir. Zira seçim yasasına göre, yüzde 3’e çıkan partinin milletvekili sandalyeleri ağırlıklı olarak birinci parti sandalyelerinden düşüyor. Yâni parlamentoya ne kadar çok parti girebilirse, tek parti hükümeti kurmak daha zor oluyor. Birçok parti bu sınırı aşmak için mücadele verirken, bu partilerin başarısı SYRİZA’nın çoğunluk sağlayan 151 sandalyeye ulaşmasını olumsuz etkileyebilir.

İki, tek parti ve istikrarlı hükümetin kurulmasına yardım amaçlı birinci partiye ‘50 koltuk ikramiyesi’ verilir. Bunun için SYRİZA ve Yeni Demokrasi arasında fark ne kadar küçük olursa olsun, yine çok büyük bir önem taşıyacak. Bu ‘ikramiye’ tek parti hükümeti için yeterli olmasa da, yine birinci partiye çok büyük bir avantaj sağlayacak durumda.

Seçimin iktisadî yan etkilerine ayrıntılı değinebilmek için bu yazıda yer kalmadı. Ancak ülkenin en büyük dört bankası, likidite sorunlarını halletmek için Avrupa Merkez Bankası’nın kurduğu ‘Acil Likidite Yardımı’na başvurmaları kaygı verici bir sinyal.

Dr. Ioannis N. Grigoriadis, Taraf Gazetesi