Yunanistan anayasasını değiştirmeye hazırlanıyor. Çok sayıda değişiklik önerisinin arasında, laikliğin ülke anayasasına ilk kez girecek olması dikkat çekiyor.

2019 yılındaki kritik üç seçime (Avrupa Parlamentosu seçimleri, yerel seçimler ve parlamento seçimleri) az süre kala Yunanistan’da iktidarda bulunan Syriza önemli bir inisiyatife imza atmaya hazırlanıyor. Yunanistan, Syriza’nın öncülüğünde anayasayı değiştiriyor. Yeni anayasa değişiklikleri teklifleri arasında laiklik ilkesi göze çarpıyor.

Syriza’nın ilgili karar alma mekanizması Anayasa değişikliğini bugün  Başbakan Aleksis Çipras’ın öncülüğünde gündemine aldı. Saatler süren toplantı neticesinde iktidar partisi Anayasa değişikliği teklifini hızlandırma kararı aldı.

Muhalefet partileri Syriza’nın yeni teklifine kısmi destek sunuyor. Ana muhalefetteki Yeni Demokrasi güncel liberalizmden esinlenen maddelerin yer aldığı bir değişiklik teklifini gündeme taşırken, benzer bir duruşu sosyal demokrat çizgideki Kinal da destekledi. Yunanistan Komünist Partisi ise sosyal devlet olgusunun kuvvetlendirildiği bir Anayasa değişikliği tasarısı üzerinde duruyor. Muhafazakâr ve milliyetçi çevreler ise partilerin gündeme taşıdığı tekliflerin birçoğuna karşı çıkıyor. Yeni anayasa görüşmelerinin Yunanistan meclisinde önümüzdeki haftalarda gündeme gelmesi bekleniyor.

DEVLET VE KİLİSENİN GÖREVLERİ AÇIKÇA AYRILACAK

Yeni düzenlemeler ile beraber laiklik ilkesi ilk kez Yunanistan Anayasası’nda yer bulacak ve komşu ülkenin resmi bir değerine dönüşmüş olacak. Syriza’nın hazırladığı teklife göre, toplumun muhafazakâr kesimlerinin tepkilerinin bir nebze törpülenmesi adına, yeni anayasada Ortodoksluk inancı devletin resmi dini olarak korunacak. Ancak bu adıma rağmen, din-devlet ilişkilerinde radikal bir ayrıma gidilecek. Öneriye göre, yeni anayasada devletin dini açıdan tarafsız bir tutum takındığı vurgulanacak. Yeni anayasada devletin ve kilisenin ayrı fonksiyonları berraklıkla tanımlanacak.

Ayrıca, Yunanistan tarihinde ilk defa dini yemin ritüeli rafa kalkacak. Bundan böyle ülkenin tüm kurumlarında sadece laik, sivil yemin geçerli olacak ve dini kaidelere yer verilmeyecek.

CUMHURBAŞKANI HALK TARAFINDAN SEÇİLECEK

Syriza’nın gündeme taşıdığı önerilerin başında, aracısız ve engelsiz demokrasinin her alanda ve boyutta kuvvetlendirilmesi teklifi öne çıkıyor. Buna göre Yunanistan seçim sistemi ile güvenoyu oylaması, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, milletvekillerinin sadece iki dönemliğine seçilmesi ve başbakanın milletvekili olma zorunluğu gibi yeniliklere gidecek.

Çipras’ın 2016 yılında açıkladığı önerilerden esinlenen yeni değişikler arasında öne çıkan bir başka madde ise birçok konuda referandum şıkkının yeni anayasaya giriyor olması.

DOKUNULMAZLIK DÜZENLEMESİ DEĞİŞTİRİLECEK

Yunanistan, demokrasinin kuvvetlendirilmesinin yanı sıra Syriza öncülüğündeki yeni süreçte liberal demokrasinin ana prensibi konumunda olan hukuk devleti ve özgürlükler alanının genişletilmesi için de yeni inisiyatifler alacak. Bu bağlamda hukuk devletinin kuvvetlendirilmesi için milletvekili dokunulmazlığı, bakan dokunulmazlığı ve bağımsız mercilerin düzenlenişi ile işleyişi gibi konularda yenilikler gündeme gelecek.

Aynı şekilde kişisel ve toplumsal hak ve özgürlüklerin sağlamlaştırılması için de bazı adımlar düşünülmekte. Bu bağlamda su, elektrik ve kitlesel sözleşmeler anayasal güvenceye kavuşturulacak.