Batı Trakya Türk Azınlığı’nın sorunları Ankara`da tartışıldı

Bilkent Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Topluluğu (TÜDAT), Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği (BTTDD) Gençlik Kolları ve Ankara Keçiöğren Belediyesi tarafından ortaklaşa düzenlenen “Yunanistan ve AB’nin Demokrasi Dersi: Batı Trakya” konulu panele katılım İstanbul ve Ankara’da öğrenim gören Batı Trakya Türkleri ağırlıklı olmak üzere oldukça yüksek oldu.

YUNANİSTAN VE AB’NİN DEMOKRASİ DERSİ: BATI TRAKYA

TÜRKSAM Balkan Uzmanı Gözde Kılıç Yaşın’ın oturum başkanlığı yaptığı panel, Dış Türklerden Sorumlu Devlet Bakanı Müsteşarı Birol Dok’un açılış konuşması ile başladı. Ardından Keçiören Belediye Başkanlığı Dış İlişkiler Müdürü Mustafa Araç ile Türk Ocakları Genel Merkezi’nden Yard. Doç. Dr. Bülent Aksoy açılış konuşmalarını gerçekleştirdiler.
Panelin ilk oturumunda Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği (BTTDD) Genel Başkanı Ferruh Özkan, Batı Trakya Türk Azınlığı Danışma Kurulu (BTTADK) Başkanı ve İskeçe Seçilmiş Müftüsü Ahmet Mete ile ABTTF Başkanı Halit Habipoğlu, AB üye ülkesi Yunanistan’da Batı Trakya Türk Azınlığı’nın sorunlarını demokrasi kavramı temelinde tartıştılar.

METE: “BÖYLESİ BİR ORTAMDA YUNANİSTAN’DA DEMOKRASİDEN SÖZ EDİLMESİ MÜMKÜN OLAMAZ.”

İlk konuşmacı olarak söz alan BTTADK Başkanı ve İskeçe Seçilmiş Müftüsü Ahmet Mete, Lozan Antlaşması ile Yunanistan’a bırakılan Batı Trakya Türk Azınlığı’nın statüsü ve haklarının Antlaşma ile korunduğunu ifade etti. Mete, müftü sorunu ile vakıflar sorunu ağırlıklı olmak üzere dini alanda karşılaşılan sorunlar hakkında bilgi vermekle birlikte sabık İskeçe Müftüsü merhum Mehmet Emin Aga ile Gümülcine Müftüsü İbrahim Şerif ile ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını anlattı. Mete, İskeçe Müftülüğü’ne bitişik binayı tadilat ettirmesi nedeni ile yargılandığını söyledi. Eğitim sorunu ile ilgili olarak Mete, Batı Trakya Azınlığı Kültür ve Eğitim Şirketi’nin (BAKEŞ) azınlık ortaokulu inşa etmek amacı ile arazi tahsis talebinin Sirkeli Belediye Meclisi’nin oybirliği ile onay vermesine karşın Doğu Makedonya-Trakya Bölge Genel Sekreterliği tarafından çeşitli gerekçelerle üç kez reddedildiğini belirtti. Bununla birlikte Mete, iki dili azınlık anaokulu talebinin ısrarla görmezden gelindiğini, yerinde Sirkeli Belediyesi’ne bağlı dört köyde devlet anaokulunun inşa edildiğini ifade etti. Mete, böylesi bir ortamda Yunanistan’da demokrasiden söz edilmesinin mümkün olmadığını söyleyerek konuşmasına son verdi.

HABİPOĞLU: “DEMOKRASİ BATI TRAKYA’DA GÜÇLÜ BİR VARLIK GÖSTERMEDİ.”

Ardından ABTTF Başkanı Halit Habipoğlu, Batı Trakya Türk Azınlığı’na yönelik devlet baskısı nedeni ile binlerce Batı Trakya Türk’ünün Yunanistan’ı terk etmek mecburiyetinde kaldığını, ağırlıklı olarak Almanya olmak üzere Avrupa’nın çeşitli ülkelerine göç eden Batı Trakya Türklerinin dernekler kurarak örgütlendiklerini ifade etti. ABTTF’nin 1978 yılında Giessen şehrinde Almanya Batı Trakya Türkleri Federasyonu olarak kurulduğunu söyleyen Habipoğlu, Avrupa’da Batı Trakya Türkleri tarafından kurulan derneklerin çoğalması ile Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu’nun bugünkü statüsü ve şekline kavuştuğunu ifade etti. Bugün ABTTF’nin uluslararası zeminde faaliyet gösteren sivil toplum örgütü olduğunu söyleyen Habipoğlu, Lozan Antlaşması ile statüsü ve hakları garanti altına alınan Azınlık’ın geçmişten günümüze uzanan, artan ancak eksilmeyen sorunları hakkında bilgilendirmede bulundu.

1967 Albaylar Cuntası ile Batı Trakya Türk Azınlığı’nın tüm haklarının lav edildiğini söyleyen Habipoğlu, 1974 yılında demokrasiye yeniden dönülmesine karşılık yok edilen hakların iade edilmediğini aksine sorunların katmanlaşarak günümüze kadar geldiğini not etti. Demokrasinin Batı Trakya’da güçlü bir varlık göstermediğini söyleyen Habipoğlu, Batı Trakya’da BTTADK, Türkiye’de BTTDD tarafından yürütülen çalışmalara ek olarak diasporada ABTTF’nin uluslararası kurum ve kuruluşlar temelinde çalışmalar gerçekleştirdiğini belirtti. Yirmi yıldan fazladır yürütülen mücadelenin son yıllarda etkisini gösterdiğini söyleyen Habipoğlu, yalnızca 2009 yılında Yunanistan’ı konu alan dört uluslararası raporun hazırlandığını söyledi. Yayımlanan raporlar incelendiğinde göçmenler, azınlıklar ya da sığınmacılar olmak üzere kırılgan olarak ifade edilen gruplar için Yunanistan’da demokrasinin işlemediğinin görüleceğini belirtti.
Habipoğlu, öteki olarak gösterilen Azınlık’ın hedef gösterme ve ayrımcı uygulamalar nedeni ile çeşitli zorluklarla karşılaştığını ifade etti. Giderek artan oranda sözlü ve fiziki saldırılara örnek olarak Habipoğlu, Ramazan ayında Koyunköy davulcusuna yapılan sözlü saldırıdan bahsetmekle birlikte azınlık basın kuruluşlarına yönelik ırkçı eğilimden örnekler verdi.
Habipoğlu, Azınlık’ın dernek kurma özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmeden üç AİHM kararı bulunmasına karşılık sorunun halen çözüme kavuşturulmadığını ifade ederek İskeçe Türk Birliği’nin 1983 öncesi hukuki statüsü ve tüzel kişiliği ile ilgili devam eden hukuki süreci örnek göstererek Yunanistan’da demokrasinin içi boşaltılmış bir kavram olduğunu belirtti. Habipoğlu, demokrasinin beşiği olarak ifade edilen bir ülkede yaşanan durumun AB için demokrasi ayıbı olduğunu sözlerine ekledi.

Azınlık’ın sorunlarının çözülmemesinin temelinde hukuki değil siyasi problemlerin olduğunu söyleyen Habipoğlu, 4 Ekim 2009 erken genel seçimleri ile iktidara gelen PASOK döneminde söz değil gerçek bir değişim istediklerini belirterek sözlerine son verdi.

FERRUH ÖZKAN: “BU OLUMLU ORTAM BATI TRAKYA’YA DA YANSIYACAK.”

İlk oturumun son konuşmacısı olarak söz alan BTTDD Genel Başkanı Ferruh Özkan, demokrasi kavramının tanımı çerçevesinde uluslararası antlaşmalar ile hakları garanti altına alınan Türk Azınlık için gerçek bir demokrasiden bahsedilemeyeceğini belirtti. Özkan, BTTADK ve ABTTF ile birlikte Yunanistan’da Türk Azınlık için demokrasinin yeniden inşa edilmesi için çeşitli platformlarda çalışmada bulunduklarını not ederek BTTDD’nin çalışmaları hakkında bilgi verdi. Özkan, BTTDD Genel Merkezi de olan İstanbul’da bulunan Yunanistan İstanbul Başkonsolosluğu ile diyalog temelinde yeni bir dönemin başlaması için adım attıklarını ifade etti. Özkan, Başkonsolos’un BTTDD ile görüşerek Dernek’in kurulmasından bu yana bir ilki gerçekleştirdiklerini belirtti. Özkan, Ramazan ayında Başkonsolosluk’un verdiği iftar yemeğine davet etmesi ile olumlu ortamın pekiştiğini ifade ederek son olarak Başkonsolosluk’un 28 Ekim OHI bayramı kutlamalarına BTTDD Yönetim Kurulu ve şubelerini davet ettiklerini söyledi. Özkan, bu olumlu ortamın Batı Trakya’ya da yansıyacağı görüşünde olduklarını da sözlerine ekledi. Karamsar olmadığını söyleyen Özkan, PASOK iktidarı döneminde Türk-Yunan ilişkilerinin gelişeceğini ve bu durumun Türk Azınlık’a olumlu etki edeceğini söyledi.

Panelin ikinci oturumunda Gündem gazetesi yazarı Cemil Kabza ile BAKEŞ Genel Müdürü Pervin Hayrullah konuşmalarını gerçekleştirdiler. Cemil Kabza, ilk oturumda başkanlar tarafından dile getirilen sorunlar hakkında detaylı bilgilendirmede bulunarak tarihsel bir bakış açısı sundu. Gazeteci ve sivil toplum örgütü temsilcisi olarak Kabza, yıllardır edindiği deneyim ve bilgilerini katılımcılar ile paylaştı.

Ardından BAKEŞ Genel Müdürü Pervin Hayrullah, Batı Trakya Türk Azınlığı’na yönelik hak ihlalleri konusunda örnekleri ile açıklamada bulundu. Hayrullah, BAKEŞ olarak öncelikle Türk Azınlık için anaokulları oluşturduklarını söyledi. Bununla birlikte Hayrullah, PEKEM Araştırma Merkezi ile Batı Trakya Türk Azınlığı hakkında yayımlanan veya yayımlanmakta olan eserler ile ilgili arşiv çalışmasının yanı sıra yeni çalışmalar gerçekleştirerek iki eser verdiklerini de ekledi.

Sivil toplum örgütü temsilci olarak Hayrullah, Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği üyeleri olarak ABTTF temsilcileri ile birlikte uluslararası zeminde çalışmalar gerçekleştirdiklerini ifade ederek konu ile ilgili deneyim ve görüşlerini katılımcılar ile paylaştı.

Konuşmaların ardından geçilen soru cevap bölümünde panelistler katılımcıların sorularını cevapladılar.