Sağlığa ve Maneviyata Zararlı Gıda Katkı Maddeleri

Ey insanlar! Yeryüzündeki helal ve temiz şeylerden yiyin. (Pis ve haram olan şeyleri yiyip içmede) şeytan (ve benzerlerin)in adımlarını izlemeyin. Çünkü o(nlar) sizin için apaçık bir düşmandır.

| Kur’an-ı Kerim, Bakara, 168.

Bu yazımızda sizlere yiyip içtiğimiz gıdaların helal olmasına dikkat çekmek istedik ve sizlere zararlı olan, günümüzde gıdalarda tehlike arz eden katkı maddelerini yazdık.

1- E441 – Gelatin(jelatin)

Kıvam artırıcı. Alerji ve astıma sebep olabilir.

Yurt dışından haram kaynaklardan elde edilmiş olarak piyasada çok kullanılmaktadır. Ürünün içindekiler listesinde yalnızca ‘jelatin’ ibaresi bulunuyorsa büyük ihtimalle bu (haram) kategorisine girmektedir. ‘Sığır jelatini’, ‘yenilebilir sığır jelatini’ şeklinde ifade edilen jelatin helal kesimden elde edilmişse helaldir.

Dikkat: İlaç sektöründe, özellikle ilaç kapsüllerinde (domuz) jelatin(i) kullanımı çok yaygındır. Firmalara kullanılan ilaç kapsüllerin kaynağını sorunuz ya da mümkünse kapsülsüz olan ilaçları tercih ediniz.

2- E621 – Monosodyum glutamat (MSG)

Monosodium Glutamate E621 olarak bilinen bir katkı maddesidir. Ancak aynı zamanda hidrolizlenmiş protein formasyonunda da bulunabilir. Bu formasyonda gıda maddelerine eklendiği zaman monosodium glutomatın mevcudiyetini belirtmeye ihtiyaç yoktur.

MSG, hazır çorbalar, salata sosları, sucuk, salam, sosisler, tütsülenmiş balık, patates cipsleri gibi pekçok paketlenmiş gıda maddelerinde lezzet artırıcı olarak kullanılmaktadır.

Yakın zamandaki araştırmalar göstermiştir ki, çok miktarda monosodyum glutamatın neden olduğu aşırı beyin reseptör hücre aktivasyonu, hücreleri öldürebilmektedir. Bu ise ilave olarak akla getirmistir ki, bu fazla glutamat, Alzaymer, Perkinson ve Huntingdon gibi sinir dejenerasyonu hastalıklarında bir parça rol oynayabilir. Ancak gıdalarla alınan glutamatların bu hastalıklarda bir parça payının bulunması hususu henüz tartışılmaktadır. Ancak tartışılıyor olması dahi sağlığımız açısından bu katkı maddesinden uzak durmamızı gerektirmelidir. Bilhassa çocuk gıdalarında asla kullanılmamalıdır!

Bir yazar ve sinir hastalıkları uzmanı olan Dr. Russell Blaylock’a göre; ani kalp ölümleri ile (özellikle sporcularda) ve MSG ve yapay tatlandırıcılar gibi katkı maddelerin sebep olduğu excitotoxic hasarlar arasında bir bağ bulunmaktadır. Excitotoxinler bir gurup heyecan artırıcı amino asitlerdir ki, bunlar hassas sinir hücrelerinin ölümüne sebep olabilir.

Pekçok tüketici de MSG nin hastalık yapıcı etkisini bizzat yaşamışlardır. MSG içeren gıdaları yedikten sonra ortaya çıkan bu rahatsızlıklar, baş ağrısı, mide bulantısı ve kusmadır. Birçok üründe MSG kullanımı maalesef gizli yapılmakta etikette gösterilmemektedir. Eğer güvenli bir katkı maddesi ise üreticiler neden gizlemeyi tercih ederler?

Türkiye’de ise bu madde çok yaygın olarak kullanımdadır; mesela hepimizin gözleri kapalı olarak kullandığı meşhur TUZOT, Knor Çesni vs.gibi sözde tuzların ana maddesi MSG’dir. Bu burada bitmiyor sadece başlıyor. Bundan sonra marketten alışveriş yaparken lütfen alacağınız hazır çorbalara, patates cipslerine, mısır cipslerine, salam, sucuk, sosis, pastırma ve hazır bütün soslara, tüketilmeye hazır donmuş donmamış bütün yiyeceklere, kısacası bütün ambalajlı gıda maddelerine bakınız. Eğer yalan yazmadılarsa %95 ‘inde bu maddeyi bulacaksınız.

Bu maddenin bir de örtülü, gizli adı vardır. Nispeten bilgili tüketicileri atlatmak icin; Lezzet arttırıcı, kıvam arttırıcı, doğala özdeş aroma, E 621, vb. isimlerle gizlerler. Daha korkuncunu söylememiz gerekirse bu madde çocuk mamalarında ve organik ve diyet denilen ürünlerde de kullanılabiliniyor.

Gimdes bu maddenin kullanıldığı ürünlere helal sertifikası vermemektedir.

3- E904 – Şellak

Şellak, Bir böcek Salgı Maddesidir! Çikolataların kaplanmasında, sakız, şekerlemelerde ve birçok farklı sanayi de kullanılıyor. E904 katkı maddesi olarak tanımlanan şellak, parlatma ajanı ve şeker parlatıcı olarak etiketlerde ifade edilebilir. Evinize aldığınız dışı parlak çikolatalara dikkat ederseniz, özellikle top şeklinde olanlarda “parlatma ajanı (şellak yada E904) ifadesinin masumca yazdığını görürsünüz! Ancak dinimiz açısından böceğin katkı maddesi olarak kullanılmasının hiçbir masum yanı yoktur!

Şellak, Coccus lacca isimli Gomalak Böceğinin dişisinin salgı maddesidir. Bu böcek gözenekleri arasından, lak adı verilen koruyucu bir örtünün içinde sertleşmiş zamklı bir madde çıkartır Lak kırılgan veya taneli olabilir. Sarı-Kahverengi tonlarında ince pulcuklar şeklindedir. Gıdalarda da laklama yani kaplama işleminde kullanılır.

Bu böcek Hindistan ve Güney Asya’da yetişen Palas ağaçlarında beslenirler. Kanatlı ve küçük hayvanlardır. Yapıştıkları ağacın kabuklarını delerek, içinden özsuyunu emerler. Binlercesinin üst üste yapışması ile kendilerini düşmanlardan korumak için bu kaplayıcı maddeyi salgılarlar. Ağaçların kabukları zaman zaman kazınarak bu madde alınır. Bu lak maddesi biriktirilir, ezilir, yıkanır ve kurutulur ve kullanılır.

Şellak, amonyak, sodyum borat, sodyum karbonat ve sodyum hidroksit gibi alkaliklerde ve çeşitli organik solventlerle muamele edildiğinde eriyebilir. Alkolde eritildiği zaman, tipik olarak etanol ve metanolle sağlam ve sert bir tabaka oluşturur ki bu mobilyacılıkta kullanılan laklamayı sağlar. Boyacılıkta, cilalamada, mürekkep yapımında, mühür mumu yapımında, ses kaydedicilerde de bu şekilde şellak (shellac) maddesi kullanılmaktadır.

Şellak çeşitli gıdalarda kaplama ve parlatma işlemlerinde kullanılır. Şellak gıda ve ilaç sektöründe, tablet, draje şekerleme, bonbon, çikolata vs. de parlatıcı ajan olarak kullanılır. Ayrıca yıkama işlemi esnasında kaybolan elmadaki doğal mum yerine de kullanılır. Bu İşlemlerde kullanılan şellakın içerisinde ezilmiş böceğin parçaları bulunabilir.

Gimdes, bu ürünü kesinlikle haram kategorisine koymaktadır. Dinimizce böcek yenmesi nasıl haram ise, böcekten elde edilecek katkı maddeleri de aynı sınıfa girecektir. Sizlere tavsiyemiz şellak içeren ürünlerden kesinlikle uzak durmanızdır.

Hanefi, Maliki ve Hanbeli Mezhebine göre kullanımı mahzurludur.

4- E120 – Karmin, Karminik asitKosinal

Renklendirici; böceklerden elde edilir; kozmetiklerde, şampuanlarda, kırmızı elma sularında, şekerlemelerde ve diğer gıdalarda kullanılır; hassas ve asmatik bünyelerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.

5- E471, E472, E473, E474, E475, E476, E477

Mono ve Digliserit ve tuzlarını içeren ürünlerde, bu katkı maddesinin hem hayvani yağlardan, hem de bitkisel yağlardan üretildiği dikkate alınmalıdır. Etikette bunun açıkça belirtilmiş olması gerekir. Eğer bitkisel olduğuna emin isek kullanabileceğimizi, aksi halde uzak durmamız gerektiğini bilmeliyiz.

6- E950, E951, E952 ve E954

Suni tatlandırıcılar Asesulfam, Aspartam, Sıklamik Asit ve Sakkarinleri ifade eder. Bunlar, gıdalarda ve ilaç sanayiinde tatlandırıcı olarak kullanılırlar; fırınlanmış yiyecekler, dondurulmuş tatlılar, şekerlemeler, mandıra ürünleri, pastalar, farmasotik olarak ağız hijyeni ve son zamanlarda içeceklerde kullanılmaktadır. The Center for Science in the Public Interest (CSPI) yapay tatlandırıcılar aspartam, sakarin ve asesülfam potasyumu en kötü 10 katkı maddesi listesine dahil etmiştir; bu üç tatlandırıcının da hayvanlarda kansere neden olduğu tespit edilmiştir. İnsanlarda Kanser riskini arttırabilmektedir. Ayrıca çocuklarda ve ceninlerde beyin hasarı oluşturabilmektedir.