Batı Trakya’da Ramazan da Osmanlı Gelenekleri Yaşatılıyor

Batı Trakya’da, ramazanda düzenlenen etkinlikler, Türk azınlığın bir araya gelmesini sağlarken, eski gelenekler de yaşatılmaya çalışılıyor.

Ramazan ayı boyunca, başta seçilmiş müftülükler olmak üzere azınlık dernekleri tarafından düzenlenen dini etkinlikler ve geniş katılımlı iftarlarda Türk azınlığın yaşadığı üç ilden soydaşlar bir araya gelme fırsatı buluyor. Ramazanla birlikte bölgede İslam ve Türk gelenekleri de ayrı bir canlılık kazanıyor.

İftarların düzenlendiği büyük Türk köyleri, Batı Trakya’nın dört bir yerinden gelen Müslümanların buluşmalarına ev sahipliği yaparken, iftar sofraları genelde köy halkının hazırladığı yemeklerle kuruluyor.

Türkiye’den Batı Trakya’ya kardeş eli

Kozlukepir Belediyesi’nin, bu yıl Bursa Osmangazi Belediyesi’nin katkılarıyla bölgedeki en büyük Türk köylerinden biri olan Sirkeli’de düzenlediği geleneksel toplu iftar, Batı Trakya’nın her köşesinden soydaşların Türkiye’den gelen konuklarla bir araya gelmesine vesile oldu.

Sirkeli Belediye Başkanı İbrahim Şerif, iftar geleneğiyle ilgili yaptığı açıklamada, geniş katılımlı toplu iftarların bölgede uzun yıllar öncesinden kalma  bir adet olduğunu belirterek, amacın insanların görüşmesini, kaynaşmasını sağlamak olduğunu söyledi.

Kozlukepir Belediyesi’nin bu yılki toplu iftarları kardeş belediye olan Bursa Osmangazi Belediyesi ile birlikte düzenlendiğini ifade eden Şerif, “Gördüğünüz gibi, bu ramazan Bursa’dan gelen akrabalarımızla adeta bir Bayram havası yaşıyoruz. Bölgedeki her köyden gençlerimiz gönüllü olarak hizmet ediyor. Arka tarafta yemekler pişiriliyor. Yemeklerimiz Osmanlı döneminden kalma eski usul ile yapılıyor. Etler, pilavlar kazanlarda pişirilip tepsilerde servis ediliyor” dedi.

Batı Trakyalı olan Osmangazi Belediye Başkanı Mustafa Dündar ise ramazan ayında doğup büyüdüğü topraklarda bulunmaktan mutluluk duyduğunu belirterek, “Buraya gelenlerin çoğu benim akrabalarım. Bizler burada doğmuşsak, akrabalarımız buradaysa bu bölgeyle ilişkilerimizi geliştirmek durumundayız” diye konuştu.

Osmanlı gelenekleri yaşatılıyor

Seçilmiş Müftü İbrahim Şerif, toplu iftarların Batı Trakya’da bir gelenek olduğunu ancak, bu yıl Sirkeli’de Osmangazi Belediyesi ile birlikte düzenlenen iftarın farklı anlamları bulunduğunu ifade etti. Aslen Batı Trakyalı olup da Türkiye’ye göç edenlerin doğup büyüdüğü toprakları unutmamasının Türk azınlık için büyük bir moral ve sevinç kaynağı oluşturduğunu söyleyen Müftü Şerif, “Bu iftarlar, buralarda büyüyüp buranın suyunu içen, ekmeğini yiyenlerin Türkiye’ye göç edip bizleri unutmadığının bir işaretidir. Bizim gibi azınlık olarak yaşayan insanların bir araya gelmesi, görüşmesi ve sahipsiz olmadıklarını anlamaları ayrı bir anlam ifade ediyor. Bu nedenle insanlar bir mutluluk içerisindeler, bunu gözlerinden okuyabilirsiniz” diye konuştu.

Türkiye’nin Gümülcine Başkonsolosu Osman İlhan Şener de bölgede Osmanlı-Türk geleneklerinin devam ettiğini belirterek, bu geleneklerin soydaşların bir arada tutulmasına olumlu etkisi bulunduğunu söyledi.

Şener, “Bu benim ikinci ramazan dönemim. Geçen aya kadar hatim törenlerimiz vardı. Batı Trakya’daki camilerimizde seçilmiş müftülerimize bağlı din adamları kuran kursları düzenliyorlar. Kuran kurslarından mezun olanların hatim törenlerini izledik, törenlerde bizlere etli pilav ikram edildi. O da, bir Osmanlı-Türk geleneği. Burada yapılan mahyalar olsun, hatim törenleri olsun, iftarlar olsun, buradaki Osmanlı Türk geleneği devam ediyor, soydaşlarımızı bir arada tutuyor” diye konuştu.

Şener, Türk azınlığın bazı ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunduğunu ve bu nedenle birlik ve beraberliğin büyük önem taşıdığını kaydetti. Şener, “Ramazan’dan sonra Batı Trakya Türk azınlığını büyük bir sınav bekliyor. Bildiğiniz üzere meclisten Türk azınlığın kabul etmediği bir yasa geçti. Bununla ilgili tepkilerini hukuk kuralları dışına çıkmadan demokratik bir şekilde ortaya koyması gerekir. Bu nedenle Batı Türk Azınlığı birlik ve beraberliğini korumalı. Seçilmiş müftülerine kulak vermeli” ifadelerini kullandı.

İftar etkinliğine büyük ilgi

Sirkeli köyündeki iftar sofrasında orucunu açmaya hazırlanan 47 yaşındaki Züleyha Koçancı, birlikte iftar yapmanın  çok güzel bir duygu olduğunu ifade ederek, “Bizler Batı Trakya’da bir avuç Türküz. Böyle etkinliklerin olması bizleri çok mutlu ediyor. Bu çeşit bir etkinliğe ilk defa katılıyorum. Bu manevi havayı yaşamak, dile getirmek imkansız bir şey” dedi.

Aslen Bulgaristanlı olan ve Batı Trakya’ya gelin gelen 27 yaşındaki Hasiye Mehmet ise Bulgaristan’da böyle etkinliklerin yapılmadığını belirterek, “Türk geleneklerinin burada yaşatıldığını görmekten mutluluk duyuyorum. Burası çok güzel bir yer” diye konuştu.

Batı Trakya’da Ramazan gelenekleri

Tüm İslam aleminde olduğu gibi, ramazanın büyük bir coşku içerisinde yaşandığı Batı Trakya’da, müslümanlar iftar sofralarında buluşurken, teravih namazı için camilere akın ediyor. İftar saatinde dükkan ve işyerlerini kapatan Türk esnaf, oruç açmak için evinin yolunu tutuyor. Gümülcine ve İskeçe’de iftar saati, Türk mahallelerinde atılan fişeklerle duyuruluyor. Köylerde ise gönüllü gençlerin iftar vaktinde çaldığı davulların sesi oruç süresinin sona erdiği haberini veriyor. Davullar aynı zamanda sahur öncesinde de vatandaşları uyandırmak için çalınıyor. Köylerde yapılan geniş katılımlı iftar sofralarında kıymalı pirinçli “düğün çorbası”, “imam bayıldı”, “patates kızartmalı et”, “Nohutlu pirinç pilavı”, “ayran” ve “irmik helvası” tercih ediliyor. Köylerde halen sürdürülen ramazan gelenekleri arasında “Hoca Gezeği” de bulunuyor. Ramazan boyunca köyün imam ve müezzinine verilen iftar ve sahur yemeği olan “gezek”, köy evlerinde sırayla hazırlanarak iftar ve sahur saatlerinde cami ya da mescide yollanıyor.

Dini Sohbetler Artıyor

Gümülcine Müftülüğüne bağlı irşad ikipleri (bayan ve erkek) Gümülcine merkez ve köy camilerinde her zamankinden fazla dini sohbetlerde bulunduğuna dikkat çeken Gümülcine Müftüsü İbrahim Şerif yaşatılan Ramazan gelenekleri ile ilgili şu bilgileri aktardı: “Ramazan ayı içinde her cami en azından üç defa ziyaret edilmektedir. Tarihten gelen bir gelenek olarak Gümülcine’nin merkezinde Ramazan boyunca bayan vaaz kürsüleri açılmakta, buralardan bayanlara devamlı Ramazan boyunca her gün vaaz-i nasihat edilmektedir. Son yıllarda vaazlara ebeveynleri ile birlikte çocuklarının da gelmesini, çocuklara İslâm dininin küçük yaşlarda öğretilmesi açısından önemli görüyor ve bunu destekliyoruz.”

Nöbetleşe Davul Çalınıyor

Batı Trakya’da davul geleneği geçmişteki gibi olmamakla beraber birçok köy ve kasabada devam etmektedir. Ekseriyetle köylerde köy gençleri Ramazan davulunu nöbet usulü çalmakta, nöbeti gelen genç veya gençler o akşam köy camiinin hizmetinde bulunmaktadır. Bu şekil davranış gençler arasında birliği, beraberliği pekiştirdiği gibi Ramazan sonunda topladıkları hediyeler ile üç aylar girdiğinde mübarek gün ve gecelerde veya Ramazanı karşılama mevlitleri ile azınlık çapında davetlilere yemekler ikram ederek mübarek gün ve geceleri ihya etmektedirler.

Yardımlaşma Ön Planda

Batı Trakya’da günümüze kadar ulaşan farklı bir gelenek te gençlerin sergilediği ve ‘Peşpeş’ ismi verilen bir oyun. Peşpeş oyunu Ramazan’ın son günlerine doğru köy gençlerinin davul zurna eşliğinde tek tek evleri dolaşıp sergiledikleri oyunla para toplamaya dayanmakta. Gençler topladıkları parayı ihtiyaç duymaları durumunda sportif ve sanatsal etkinliklerinde, hayır işlerinde kullanmaktalar. Müftü Şerif, Batı Trakya’da Ramazan’ın adeta bayram gibi yaşandığını, yardımlaşma duygusunun ön plana çıktığını söyledi.